Cilt: 4 Sayı: 1, 15.06.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makaleleri

Çeviri

Kitap Değerlendirmeleri

Yayın İçeriği
İdrak Dini Araştırmalar Dergisi, orijinal bilimsel yayınları içerir. Editöryal çalışmalar hariç yayımlanan tüm makaleler çift taraflı kör hakem değerlendirmesi sürecine tabidir.

Amaç ve Kapsam
Derginin amacı, bilimsel öneme sahip yüksek kaliteli yayınlar ile bilime katkı sunmaktır. Bu amaçla İdrak, dinî araştırmalar alanına dair (Sosyal ve Beşerî Bilimler/Din) özgün araştırma makaleleri, kitap kritiği, araştırma notu, sempozyum değerlendirmeleri ve çeviri makaleler türlerindeki bilimsel çalışmaları yayınlamayı amaçlayan, bağımsız, çift kör hakemli, açık erişimli ve çevrimiçi yayın yapan bir dergidir. Makaleler, daha önce yayınlanmamış veya başka bir yerde yayınlanmak üzere gönderilmemiş orijinal verileri açıklamalıdır. İdrak Dergisi gönderim kurallarına ve dergi kapsamına uygun görülen yazılar alanında uzman en az iki hakeme bilimsel değerlendirme için gönderilir. Uygunluğunu tartışan İdrak Editör Kurulu üyeleri, daha sonra her bir gönderiye ilişkin hakemlerin yorumlarını dikkate alır. Gönderilen tüm yazılar için nihai karar Baş Editör'e aittir. İdrak Dergisi’nin Yayın Kurulu, Committee on Publication Ethics (COPE) kriterlerine uymayı taahhüt eder.

Konu Kategorisi: Eğitim, Felsefe, Tarih, Ahlak, Edebiyat
Sosyal ve Beşerî Bilimler: Sosyoloji, Psikoloji, Antropoloji, Felsefe, Tarih, Edebiyat
Din Bilimleri: Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelam, Mezhepler Tarihi, İslam Hukuku, Tasavvuf, Arap Dili ve Belagatı, Kıraat, Din Felsefesi, Din Eğitimi, Dinler Tarihi, Din Psikolojisi, Din Sosyolojisi, İslam Ahlakı, İslam Felsefesi, Mantık, Felsefe Tarihi, İslam Tarihi, İslam Sanatları, Türk İslam Edebiyatı, İslam Medeniyeti, İslam Kurumlar Tarihi, Musiki

Bilim Alanı:
Anahtar Kelimeler: İdrak, Din, Dini Araştırmalar, İlahiyat, İslam, Felsefe

Yayın Dili
Tam Metin Yayın Dili:
• Birincil Dil: Türkçe
• İkincil Dil: İngilizce
• Üçüncü Dil: Arapça
• Dördüncü Dil: Rusça
İngilizce ve Latin Alfabesiyle Yazılan İçerik:
• Makale Başlığı: Türkçe & İngilizce
• Yazar Adı: Türkçe (Latin Alfabesinde)
• Yazar Adresi: Türkçe (Latin Alfabesinde)
• Anahtar Kelimeler: Türkçe & İngilizce
• Kaynakça: Türkçe (Latin Alfabesinde)
Tam Metin: Türkçe (Latin Alfabesinde)

Makale Başvuruları
Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Özgün, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.

Okur Kitlesi
Hedef okuyucu kitlesi; sosyal ve beşerî bilimlerin pek çok alanı ile meslek mensupları, uzmanlar, araştırmacılar, uzmanlık ve doktora öğrencilerinin yanı sıra bu alanla ilgili öğrencileridir. Bilimsel araştırma kültürünün yaygınlaşmasına katkı sağlamayı hedefler.

Ücret Politikası
Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz. İdrak dergisi yayın politikaları gereği sponsorluk ve reklam da kabul etmemektedir. İdrak dergisinin tüm giderleri Giresun Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığı tarafından karşılanmaktadır.

Telif Hakkı
İdrak Dergisinde yayımlanan çalışmaların telif hakları yazarlarına aittir. Yazarlar gönderdikleri fikri eserin, İdrak tarafından Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı ile yayımlamasına izin verirler.

Makalelerin Özgünlüğü
İdrak, daha önce başka bir yerde yayımlanan çalışmaları kabul etmez. Ancak bazen yabancı dildeki yayınlanmış makaleler işleme alınabilir. 

Makale Hazırlama
Dil: Türkçe, İngilizce, Arapça, Rusça
Makale Türleri: Özgün Araştırma Makaleleri, Kitap Kritiği, Araştırma Notu, Sempozyum Değerlendirmeleri ve Çeviri Makaleler.
Makale Formatı: MS Word Şablonu
Görsel Formatı: JPEG En az 300 dpi

Yazar Değişikliği: Yalnızca makale kabul edilmeden önce işleme alınır. Yazarlar, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları gerekir.

Dergimizde İSNAD2 atıf sistemi kullanılmaktadır. 

İdrak’te yayımlanacak makale ve eserler, başta akademisyenler olmak üzere tüm bilim dünyasına hitap edeceği için üslup ve ifade bakımından sade ve anlaşılır bir dille; ilmî ve nitelikli bir mahiyette kaleme alınmaları gerekmektedir. Yazımda güncel dil ve gramer kuralları dikkate alınmalı, Türk dilinin yapısına ve gramerine uymayan kelime, ifade ve terkiplere yer verilmemelidir. Yabancı dildeki terimlerin varsa Türkçe çevirilerinin kullanılması; Türkçe ifadenin terimi tam karşılamaması halinde orijinal terimin kullanılması ve gerekli hallerde açıklamasının verilmesi tercih edilmelidir.

İdrak’e gönderilen araştırma makalesi ve diğer eserlerin yazımında güncel İSNAD atıf Sistemi (The Isnad Citation Style) kullanılmalıdır. Ayrıca İSNAD atıf sisteminde değinilmeyen imla ve transkripsiyon kurallarında DİA (Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi) imla kuralları esas alınmalıdır. Makale başlıklarının yazımında da bu imla ve transkripsiyon kurallarına uygun hareket edilmelidir. 

1. Araştırma Makalesi
Kelime Sayısı: Öz ve Kaynakça dâhil azami 8000 kelime olmalıdır. (Özel nitelikli çalışmalar yayın kurulunun görüşü ile yayınlanabilir).
Makale bileşenleri sırasıyla aşağıdaki niteliklerle hazırlanmalıdır:
1. Makale Başlığı: Font: Palatino Linotype; punto: 12; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle satırda ortaya hizalanarak yazılmalıdır.
2. Öz: Font: Palatino Linotype; punto: 10; 150-200 kelime aralığında olmalıdır.
3. Anahtar Kelimeler: Font: Palatino Linotype; punto: 10; en az 5 kelimeden oluşmalıdır.
4. İngilizce Makale Başlığı: Font: Palatino Linotype; punto: 12; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle satırda ortaya hizalanarak yazılmalıdır.
5. Abstract: Font: Palatino Linotype; punto: 10; 150-200 kelime aralığında olmalıdır.
6. Keywords: Font: Palatino Linotype; punto: 10; en az 5 kelimeden oluşmalıdır.
7. Gövde Metni:
   • Alt Başlıklar: Font: Palatino Linotype; punto: 11; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle, paragrafa hizalanarak İSNAD’a uygun yazılmalıdır.
   • Başlık numaralandırma sistemi: Rakamla ve otomatik, mesela: 1.; 2.; 3.; 1.1.1.; 1.1.2.; 1.1.3.; 1.2.1.; 1.2.2.; 1.2.3. şeklinde olmalıdır.
   • Font: Palatino Linotype.
   • Punto: 11.
   • Sayfa Kenar Boşlukları: Üst: 3 cm, Alt: 3 cm, Sol: 3 cm, Sağ: 3 cm.
   • Hizalama: İki yana yasla.
   • Satır Aralığı: 1,25.
   • Paragraf Aralığı: Önce 6 nk, sonra: 6 nk.
   • Paragraf Girintisi: İlk satır: 1 cm.
   • Alıntı: Üç satırdan az alıntılar “çift tırnak” ile metin içinde verilmelidir. Alıntı içindeki alıntılarda ise ‘tek tırnak’ kullanılır. Alıntı üç satırdan fazla ise ayrı paragraf halinde ve çift tırnak kullanmadan, Palatino Linotype, 10 punto ile sayfanın sağ ve sol tarafından birer (1) cm içeride olacak şekilde yazılmalıdır.
   • Dipnot:
      - Font: Palatino Linotype.
      - Punto: 9.
      - Satır Aralığı: Tek (1 cm).
      - Paragraf Girintisi: Asılı 0,25.
      - Paragraf Aralığı: Yok.
      - Dipnot metni iki yana yaslı yazılmalıdır.
8. Kaynakça: Gövde metni ölçülerinde İSNAD’a uygun, soyad veya meşhur isim küçük ve kalın (bold) harflerle yazılmalıdır.

Diğer Hususlar:
   • Paragraf aralarına boşluk ve/veya metnin herhangi bir yerine gereksiz herhangi bir karakter eklenmemelidir.
   • Başlıklar, gövde metninin paragraf başları ve alıntı metinleri hariç makalenin tüm bölümleri iki yana yaslı bir şekilde yazılmalıdır.
   • Arapça metin neşrinde: Okan Kadir Yılmaz’a ait İSAM Tahkikli Neşir Kılavuzu esaslarına riayet edilmelidir.
   • Arapça metin ve ifadelerin yazımında:
      - Ana Başlık: Font: Traditional Arabic, punto: 16
      - Gövde Metni: Font: Traditional Arabic, punto: 16
      - Dipnot: Font: Traditional Arabic, punto: 14
   • Dergimize gönderilen yazılarda Zotero, Mendeley, Endnote vb. yardımcı programlar kullanılabilir.

2. Kitap/Sempozyum Değerlendirmesi ve Araştırma Notu
Kelime Sayısı: Kitap ve sempozyum değerlendirmelerinin 1000-1500 kelime, araştırma notlarının ise 3000-4000 kelime aralığında olması tercih edilmektedir.
1. Ana Başlık: Font: Palatino Linotype; punto: 12; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle satırda ortaya hizalanarak yazılmalıdır.
2. Gövde Metni:
   • Alt Başlıklar: Font: Palatino Linotype; punto: 11; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle, paragrafa hizalanarak İSNAD’a uygun yazılmalıdır.
   • Başlık Numaralandırma Sistemi: Rakamla ve otomatik, mesela: 1.; 2.; 3.; 1.1.1.; 1.1.2.; 1.1.3.; 1.2.1.; 1.2.2.; 1.2.3. şeklinde olmalıdır.
   • Font: Palatino Linotype.
   • Punto: 11.
   • Sayfa Kenar Boşlukları: Üst: 3 cm, Alt: 3 cm, Sol: 3 cm, Sağ: 3 cm.
   • Hizalama: İki yana yasla.
   • Satır Aralığı: 1,25.
   • Paragraf Aralığı: Önce 6 nk, sonra: 6 nk.
   • Paragraf Girintisi: İlk satır: 1 cm.
   • Alıntı: Üç satırdan az alıntılar çift tırnak ile metin içinde verilmelidir. Alıntı içindeki alıntılarda ise tek tırnak kullanılır. Alıntı üç satırdan fazla ise ayrı paragraf halinde ve çift tırnak kullanmadan, Palatino Linotype, 10 punto ile sayfanın sağ ve sol tarafından birer (1) cm içeride olacak şekilde yazılmalıdır.
   • Dipnot:
      - Font: Palatino Linotype.
      - Punto: 9.
      - Satır Aralığı: Tek (1 cm).
      - Paragraf Girintisi: Asılı 0,25.
      - Paragraf Aralığı: Yok
      - Dipnot metni iki yana yaslı yazılmalıdır.
   • Arapça metin ve ifadelerin yazımında:
      - Ana Başlık: Font: Traditional Arabic, punto: 16
      - Gövde metni: Font: Traditional Arabic, punto: 16
      - Dipnot: Font: Traditional Arabic, punto: 14

3. Çeviri
Orijinal kaynağı tam ve açık bir şekilde ifade edilmek koşuluyla bir makalenin başka bir dilde çeviri türünde yayımlanması yayın etiği açısından herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. (Bkz: Committee On Publication Ethics Guidelines On Good Publication Practice)
1. Çeviri Başlığı: Font: Palatino Linotype; punto: 12; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle satırda ortaya hizalanarak yazılmalıdır.
2. Öz: Font: Palatino Linotype; punto: 10; 150-200 kelime aralığında olmalıdır.
3. Anahtar Kelimeler: Font: Palatino Linotype; punto: 10; en az 5 kelimeden oluşmalıdır.
4. İngilizce Başlık: Font: Palatino Linotype; punto: 12; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle satırda ortaya hizalanarak yazılmalıdır.
5. Abstract: Font: Palatino Linotype; punto: 10; 150-200 kelime aralığında olmalıdır.
6. Keywords: Font: Palatino Linotype; punto: 10; en az 5 kelimeden oluşmalıdır.
7. Gövde Metni:
   • Alt Başlıklar: Font: Palatino Linotype; punto: 11; yazı tipi: kalın (bold) ve küçük harflerle, paragrafa hizalanarak İSNAD’a uygun yazılmalıdır.
   • Başlık Numaralandırma Sistemi: Rakamla ve otomatik, mesela: 1.; 2.; 3.; 1.1.1.; 1.1.2.; 1.1.3.; 1.2.1.; 1.2.2.; 1.2.3. şeklinde olmalıdır.
   • Font: Palatino Linotype.
   • Punto: 11.
   • Sayfa Kenar Boşlukları: Üst: 3 cm, Alt: 3 cm, Sol: 3 cm, Sağ: 3 cm.
   • Hizalama: İki yana yasla.
   • Satır Aralığı: 1,25.
   • Paragraf Aralığı: Önce 6 nk, sonra: 6 nk.
   • Paragraf Girintisi: İlk satır: 1 cm.
   • Alıntı: Üç satırdan az alıntılar “çift tırnak” ile metin içinde verilmelidir. Alıntı içindeki alıntılarda ise ‘tek tırnak’ kullanılır. Alıntı üç satırdan fazla ise ayrı paragraf halinde ve çift tırnak kullanmadan, Palatino Linotype, 10 punto ile sayfanın sağ ve sol tarafından birer (1) cm içeride olacak şekilde yazılmalıdır.
   • Dipnot:
      - Font: Palatino Linotype.
      - Punto: 9.
      - Satır Aralığı: Tek (1 cm).
      - Paragraf Girintisi: Asılı 0,25.
      - Paragraf Aralığı: Yok.
      - Dipnot metni iki yana yaslı yazılmalıdır.
8. Kaynakça: Gövde metni ölçülerinde İSNAD’a uygun, soyad veya meşhur isim küçük ve koyu (bold) harflerle yazılmalıdır.

Diğer Hususlar
   • Çeviri başlığı, çevrilen metnin başlığı olmalıdır.
   • Çeviri başlığında yazarın ismi olmamalıdır.
   • Çevirinin ana metninde çevirmenin ismi ve bilgileri yazılmamalıdır.
   • Arapça metin ve ifadelerin yazımında:
      - Ana Başlık: Font: Traditional Arabic, punto: 16
      - Gövde metni: Font: Traditional Arabic, punto: 16
      - Dipnot: Font: Traditional Arabic, punto: 14

Not: Gönderilen makalenin dergi yazım kurallarına uygunluğu için hazır makale şablonundan yararlanılabilir. Makale şablonu için linke tıklayınız.

Yazarların Görev ve Sorumlulukları

Yazarlık ve Katkıda Bulunma
Yazarlık, çalışmanın konseptine, tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunanlarla sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunanların tümü ortak yazarlar olarak listelenmelidir. Çalışmaya örneğin dil düzenlemesi gibi çok az katkıda bulunanlar varsa bunların teşekkür bölümünde belirtilmeleri gerekir. Sorumlu yazar, tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığından ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiğinden emin olmalıdır. Yazarların, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları beklenir. Editör yalnızca istisnai durumlarda makale gönderildikten sonra yazarların eklenmesini, silinmesini veya yeniden düzenlenmesini dikkate alacaktır. Tüm yazarlar bu tür herhangi bir ekleme, çıkarma veya yeniden düzenlemeyi kabul etmelidir. Yazarlar eser için ortak sorumluluk alırlar.

Yazar Değişikliği Talepleri
Yazar listesindeki yazar isimlerinin eklenmesi, silinmesi veya yeniden düzenlenmesi ancak makale kabul edilmeden önce ve ancak dergi Editörü tarafından onaylandığı takdirde yapılabilir.
Böyle bir değişikliği talebi olursa Editör, sorumlu yazardan (a) yazar listesindeki değişikliğin nedeni ve (b) tüm yazarlardan eklemeyi kabul ettiklerine dair yazılı onay (e-posta), talep eder. Editör, yalnızca istisnai durumlarda, makale kabul edildikten sonra yazarların eklenmesini, silinmesini veya yeniden düzenlenmesini dikkate alacaktır.

Makale Yazımı
Orijinal araştırma makalesi kaleme alanlar, konuyu özgün bir şekilde ve nesnel bir tartışma ile ele almalıdır. Makale, başkalarının çalışmayı tekrarlamasına izin vermek için yeterli ayrıntı ve referansları içermelidir. Hileli veya bilerek yanlış beyanlar etik dışı davranış teşkil eder ve kabul edilemez.

Özgünlük
Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır.

Orijinal Kaynak Kullanımı ve Atıf Yapma
Yazarlar, tamamen özgün eserler yazdıklarından ve başkalarının eserlerini veya sözlerini kullanmışlarsa, bunun uygun şekilde alıntılandığından emin olmalıdır. Üçüncü taraflarla konuşma, yazışma veya tartışmalarda olduğu gibi özel olarak elde edilen bilgiler, kaynağın açık ve yazılı izni olmadan kullanılmamalıdır.

Veri Erişimi ve Muhafazası
Yazarlardan, editör incelemesi için makalelerini destekleyen araştırma verilerini sağlamaları ve/veya derginin açık veri gereksinimlerine uymaları istenebilir. Yazarlar, mümkünse, bu tür verilere kamu erişimi sağlamaya ve bu tür verileri yayınlandıktan sonra makul bir süre boyunca saklamaya hazır olmalıdır. Dergimiz, araştırma verilerinin TUBITAK'ın Aperta Portalı'na yüklenmesini tavsiye etmektedir.

Çoklu ve Eşzamanlı Yayın
Bir yazar aynı araştırmayı içeren makalesini birden fazla dergisinde yayımlamamalıdır. Aynı makalenin aynı anda birden fazla dergiye gönderilmesi etik dışı davranıştır. Bir yazar, özet şeklinde yayınlanmış olması dışında, daha önce yayınlanmış bir makaleyi başka bir dergide değerlendirilmek üzere sunmamalıdır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Çıkar Çatışması
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.

Hata Bildirimi
Bir yazar yayınlanmış çalışmasında önemli bir hata veya yanlışlık fark ettiğinde, derhal dergiye bildirimde bulunmalıdır. Editör tarafından gerekli görüldüğü takdirde makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için işbirliği yapmak da yazarın yükümlülüğüdür. Editör veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın hata içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, editöre bilgi vermek de dahil olmak üzere editörle işbirliği yapmak yazarın yükümlülüğüdür.

Görüntü Bütünlüğü
Bir görüntüde belirli bir özelliği geliştirmek, karartmak, taşımak, kaldırmak veya eklemek kabul edilemez. Yazarlar, dergi tarafından uygulanan grafik görseller için belirlenen politikaya uymalıdır.

Yayın Etiği İlkeleri
Yayın Etiği, daha yüksek editoryal işleme standartları oluşturmak için yazarlar, hakemler ve yayıncılar adına dürüstlük konusunda ısrar eden bir öz-düzenleme mekanizması olarak tanımlanabilir. Yayın için etik standartlar, yüksek kaliteli bilimsel yayınları, halkın bilimsel bulgulara güvenini ve insanların fikirlerine itibar edilmesini sağlamak için mevcuttur.
• Dürüst araştırmacılar, intihal yapmaz.
• Kaynakları hatalı belirtmez.
• Çürütemeyecekleri itirazları gizlemezler.
• Karşıt görüşleri çarpıtmazlar.
• Verileri yok etmez veya gizlemezler.

Hakemli çalışmalar, bilimsel yöntemi destekleyen ve hayata geçiren çalışmalardır. Bu noktada yayın sürecine dahil olan tüm tarafların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere uyması büyük önem taşımaktadır. İdrak dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. İdrak, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ) ve Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.
Basın Kanunu (Ulusal Mevzuat)
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Ulusal Mevzuat)
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (Ulusal Mevzuat)
Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (Uluslararası Kriterler)
Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları (Ulusal Kriterler)

Tekrar Yayın
Tekrar yayın, aynı makalenin veya büyük ölçüde benzer makalelerin birden fazla dergide yayınlanmasıdır. Editör bu tür makaleyi incelemeden geri gönderir. Bundan sonra editör, tekrar yayına teşebbüs eden yazara belli bir süre ambargo uygulayabilir, yazarın daha önce yayın yaptığı dergide (belki de önceki makaleyi yayınlayan derginin editörü ile eşzamanlı duyuru olarak) kamuoyuna bu durumu açıklayabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte uygulayabilir.

Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi
Yazarlar aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Editör, olası eşzamanlı gönderimi öğrenirse, makaleyi alan diğer editör(ler)e danışma hakkını saklı tutar. Ayrıca editör, makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeleri dikkate almadan reddedebilir veya bu kararı ilgili diğer editör(ler)le tartışarak alabilir ve yazarlardan belli bir süre makale başvurusu kabul etmemeye karar verebilir. Ayrıca yazarların işverenlerine yazabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte hayata geçirebilir.

İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmaktır.
İdrak gönderilen tüm makaleleri intihal engellemek için taramaktadır. İncelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını intihal.net & İthenticate, yazılımı kullanılarak kontrol edilir. Benzerlik oranın %20’den az olması beklenir. Benzerlik oranında asıl ölçü, yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranı %1 göründüğü hâlde atıf ve alıntı usulünce yapılmamışsa yine intihal söz konusu olabilir. Bu açıdan atıf ve alıntı kuralları yazar tarafından bilinmeli ve dikkatlice uygulanmalıdır: www.isnadsistemi.org 
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştrma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.

Sahtecilik
Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermektir.
Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmektir.

Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
İdrak, yasal olarak kamuya açık olmayan insan katılımcılarla ilgili kişisel veya hassas verileri veya materyalleri içeren tüm araştırmaların resmi etik incelemeye tabi olmasını şart koşar.
Araştırma Suistimali İddialarının Ele Alınması
İdrak COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. İdrak editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda İdrak editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. İdrak editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.

Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, İdrak Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda idrak@giresun.edu.tr adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir. Gelişmemiz için fırsat sağlayacağından başvuruları memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yaparız.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE yönergeleri dikkate alınır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
İdrak Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:
1) Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2) Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra çift taraflı körleme modelinin kullanıladığı akran değerlendirmesi sürecine alınır.

Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
İdrak 'in editörleri, gönderilen tüm yazıları gizli belgeler olarak ele alır; bu, yazarların izni olmadan bir yazı hakkındaki bilgileri kimseye ifşa etmeyecekleri anlamına gelir. Makale inceleme sürecinde şu kişiler makalelere erişebilir: Editörler, Hakemler, Yayın Kurulu Üyeleri. Bir yazıyla ilgili ayrıntıların yazarların izni olmadan üçüncü bir şahsa iletilebileceği tek durum, editörün ciddi araştırma suistimalinden şüphelenmesidir.

Bilimsel Suistimal İddiaları-Şüpheleri
Bilimsel suistimalin farklı tanımları vardır. İdrak büyük yayın etiği kurumları tarafından oluşturulan rehberliği takip ederken bu sorunları vaka bazında ele alıyoruz. Editör, etik ihlalden şüphelenirse veya bir ihlal iddiası olursa harekete geçmekle yükümlüdürler. Bu görev hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış makaleleri kapsar. Editör, olası suistimallerle ilgili endişeleri dile getiren makaleleri basitçe reddetmemelidir. Etik olarak iddia edilen davaları takip etmekle yükümlüdür. Editör, uygun olduğunda COPE akış şemalarını izlemelidir. Editörler, öncelikle görevi kötüye kullandığından şüphelenilen kişilerden bir yanıt istemelidir. Yanıttan memnun kalmazlarsa, ilgili işverenlerden veya kurumdan araştırma yapmasını istemelidir. Editör, iddia edilen suistimalle ilgili uygun bir soruşturmanın yürütülmesini sağlamak için tüm makul çabayı göstermelidir; bu olmazsa, editör soruna bir çözüm bulmak için ısrar etmek için tüm makul girişimleri yapmalıdır. Bu zahmetli ama önemli bir görevdir.
İdrak, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. İdrak editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda İdrak veya editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. İdrak editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.
Hakemler, araştırma veya yayının suistimalinden şüphelendiklerinde durumu Editöre iletmelidir. Editör, COPE tavsiyelerine uyarak gerekli işlemleri yürütmekle görevlidir.
İdrak, aşağıdaki veya benzeri konularda suistimal iddialarıyla karşılaştığında COPE akış şemalarına uygulamayı taahhüt eder.
• Tekrar yayından şüphelenildiğinde yapılacaklar
• İntihalden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Uydurma verilerden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Yazarlık değişikliği taleplerinde yapılacaklar
• Açıklanmamış çıkar çatışması durumundan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Haksız veya hediye yazarlıktan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Bir yazıda etik probleminden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Etik ihlal şüphesi e-posta vb. ile doğrudan haber verildiğinde yapılacaklar
• Sosyal medya aracılığıyla etik ihlal şüphesi duyurulduğunda yapılacaklar

Şikayet Prosedürü
Bu prosedür, İdrak 'in veya yazı kadromuzun sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayetler için geçerlidir. Şikayetler, iyileştirme için bir fırsat ve teşvik sağlayabilir ve hızlı, nazik ve yapıcı bir şekilde yanıt vermeyi amaçlıyoruz.
Şikâyet, İdrak 'in veya yazı işleri ekibimizin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili olmalıdır. Şikayetler doğrudan idrak@giresun.edu.tr adresine e-posta ile gönderilmelidir ve gizli olarak ele alınacaktır. Editör, şikayetlere anında yanıt verir. Editör, şikayetlerle ilgili COPE akış şemasında belirtilen prosedürü takip eder.
Şikayetler, editör ekibinin ilgili üyesi tarafından incelenir ve çözülemezse şu süreçler izlenir:
• Bu ilk yanıtın yetersiz olduğu düşünülürse, şikayetçi, şikayetinin derginin daha kıdemli bir üyesine iletilmesini talep edebilir.
• Şikayetçi hoşnut kalmazsa, şikayetler baş editöre iletilebilir.
• Mümkünse iki hafta içinde tam bir yanıt verilecektir.
COPE, bilimsel dergilerin editörleri için bir uygulama kodu yayınlar. Bu editörler, dergiler ve yayıncılarla olan anlaşmazlıkların çözümünü kolaylaştıracaktır ancak yalnızca derginin kendi şikâyet prosedürleri tükendikten sonra buraya başvuru yapılabilir.

İtiraz Süreci
Editörler ve hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere dair ciddi itirazları memnuniyetle karşılıyoruz. Bilimsel içeriğini yanlış anladığımız için makalenizi reddettiğimizi düşünüyorsanız, lütfen idrak@giresun.edu.tr adresinden editör ekibimize bir itiraz mesajı gönderin. Bu aşamada makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye çalışmayın. İtiraz mektubunuzu okuduktan sonra itirazınızın haklı olduğunu anlarsak, sizi makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye davet edebiliriz. Böylece çalışmanız dış hakem sürecine tekrar gönderilir. Lütfen itiraz mektubuna mümkün olduğunca fazla ayrıntı ekleyin. Son olarak, her makale için yalnızca bir itirazı dikkate alabiliriz, bu yüzden lütfen itirazınızı net bir şekilde ortaya koymak için ayrıntılı şekilde mektubu yazmaya zaman ve çaba harcayın - bir şansınız var, bu yüzden onu iyi kullanın. Reddedilen makaleler üzerinde uzun süreli müzakerenin genellikle hem yazarlar hem de editörler için tatmin edici olmadığını gördük, bu nedenle aynı çalışma için birden fazla itirazı işleme almıyoruz.

Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışması, birincil bir çıkarla ilgili mesleki yargı, ikincil bir çıkardan (mali kazanç veya kişisel rekabet gibi) etkilenebildiğinde ortaya çıkar. Bir makaleyi nasıl ele alacağımıza dair en iyi kararı verebilmek için yazarların rekabet halindeki çıkarlarını bilmemiz gerektiğine ve makaleyi yayınlarsak okuyucuların da bunları bilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.
İdrak’in tarafsız incelemeyi sağlamak için editörlerden, çalışanlardan veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri ele almak için belirlenmiş bir süreci vardır. Bu tür gönderiler öncelikle başka dergilere yönlendirilir. Bunun mümkün olmaması halinde gönderinin sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı körleme sürecinde incelenir.
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili COPE yönergelerini uygulamalıdır.

Araştırma Etiği İlkeleri
İdrak araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
• İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.

• İdrak Dini Araştırmalar Dergisi açık erişimli bir dergidir, dergi için herhangi bir ücret talep edilmez.
• Yayımlanan metinleri için yazara ücret ödenmez.
• Editör kuruluna ve hakemlere herhangi bir ücret ödenmez.
• Çevirilerin tüm mali ve hukuki işlemleri çevirmen tarafından yapılır.
• Yayın politikaları gereği sponsorluk ve reklam kabul edilmemektedir.
• Dergimizin tüm giderleri Giresun Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığı tarafından karşılanmaktadır.